Saniclo
Sanicula europaea
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Saniclet.
Noms en français : Sanicle, Herbe de Saint-Laurent.
Descripcioun :La saniclo trachis dins li relarg umide, bos fre e ribo de ribiero, subretout dins lis Aup marino. Autre-part èi gaire coumuno. La planto a ges de péu e se recounèis à si noumbróusi fueio basalo que dounon d'èr à li di ranouncle. Li flour, blanco o un pau roso, fan de brout (oumbellulo). Lou fru porton d'aguioun croucu.
Usanço :La saniclo es uno planto vertuouso contro li bruladuro (s'apelo peréu l'erbo-de-sant-Laurèns, martire crema pèr li Rouman au siècle IIIen), li plago, li moureno e lis enflamacioun de la pèu. Èi tambèn bono contro la cagagno e li saunamen de l'estoumac. Li saniculosido ajudon à lucha contro lou raumas.
Port : Grando erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sanicula
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Sanicula europaea L., 1753
Betounico
Betonica officinalis
Lamiaceae Labiaceae
Autre noum : Betouino.
Nom en français : Bétoine officinale.
Descripcioun :La betounico trachis dins li bos fres coume li blachiero. Se recounèis à soun enflourejado di flour sarrado qu'escoundon la cambo e à si fueio amé de gròssi dènt redouno. La baso de la tijo èi souvènt torso.
Usanço :Li fueio e li flour soun couneigudo pèr èstre vertuouso pèr desencoumbra li brouncho, ajuda à digeri, sougna li plago e tambèn èstre febrifujo. La racino èi purgativo e fai raca (emetico).
Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Betonica
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Mai à óutobre
Liò : Blachiero
- Bos fres
- Pelouso
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Betonica officinalis L., 1753
(= Stachys officinalis (L.) Trévis., 1842 )